ЛАТЫНЬ – ЭТО ПРОСТО!

 

ОСНОВЫ ЛАТИНСКОГО ЯЗЫКА И ЮРИДИЧЕСКОЙ ТЕРМИНОЛОГИИ.  ВВОДНЫЙ КУРС

  

Составитель: Е. В. Афонасин 

 

Под редакцией Т. Г. Мякина

 

Второе интернет-издание, исправленное и дополненное

Новосибирск 2006

СОДЕРЖАНИЕ

 

УЧЕБНОЕ ПОСОБИЕ

ТЕКСТЫ ДЛЯ ЧТЕНИЯ

ГРАММАТИЧЕСКИЙ СПРАВОЧНИК

РУССКО-ЛАТИНСКИЙ СЛОВАРЬ

 

 

ЛАТИНСКО-РУССКИЙ СЛОВАРЬ

 

A

 

a, ab + abl.

от, из

ab-eo, ii, itum, îre

уходить

ab-solvo, solvi, solûtum, 3

освобождать

ab-sum, afui, – abesse

отсутствовать

ac-cipio, cêpi, ceptum, 3

принимать

ac-cûso, cusâvi, cusatum, 1

обвинять

acerbus, a, um

терпкий

Ad + Acc

у, при; к, до

ad-do, didi, ditum, 3

прибавлять

ad-dûco, duxi, ductum, 3

доводить, приводить

I adeo

настолько, до такой степени

II ad-eo, ii, itum, îre

подходить

ad-hortor, hortâtus sum, hortâri, 1

убеждать

administro, ministrâvi, ministrâtum, 1

руководить

ad-moneo, monui, monitum, 1

напоминать, побуждать

ad-opto, optâvi optâtum, 1

усыновлять

ad-sum, afui, – , adesse

быть

adulescens, ntis

молодой человек

ad-venio, vêni, ventum, 4

приходить

adversus + Acc.

против, напротив

aedes, aedis f

храм

aedificium, i n

здание

aedi-fico, ficâvi, ficâtum, 1

строить

aeger, aegra, aegrum

больной

aestas, aestâtis f

лето

ager, agri m

поле

ago, êgi, actum, 3

вести

agricola, ae m

земледелец

aio, ait

говорить, сказать (недостат. глаг.)

alacer, alacris, alacre

быстрый

albus, a, um

белый

alea, aleae f

жребий

aliênus, a, um

чужой

alio

в другое место

aliquando

однажды

aliquis, aliquid

кто-нибудь, что-нибудь

aliquis, aliqua, aliquod

какой-то, какой-нибудь, какой-либо

alius, alia, aliud

другой

alter, altera, alterum

другой (из двух)

altus, a, um

высокий

amans, amantis, m f

любящий

ambulo, ambulâvi, ambulatum 1

гулять

amîca, ae f

подруга

amicitia, ae f

дружба

amîcus, i m

друг

amo, amâvi, amâtum

любить

amor, amoris  m

любовь

amplus, a, um

широкий

an

ли

ancilla, ae f

служанка

angustus, a, um

узкий

anima, ae f

душа

animal, animalis n

животное

annus, i m

год

ante + Acc

перед, до

antea

прежде

antiquus, a, um

древний

anus, us f

старуха

aperio, aperui, apertum 4

открывать

appareo, apparui, – 2

являться, обнаруживаться

appello, appellâvi, appellâtum 1

называть

ap-propinquo, âvi, âtum 1

приближаться

aptus, a, um

пригодный

apud + Acc

у, при, возле

aqua, ae f

вода

aquila, ae m f

орел

ara, ae f

алтарь

arbor, arboris f

дерево

argentum, i n

серебро

arma, armôrum n

оружие

ars, artis f

искусство

ascendo, ascendi, ascensum 3

восходить

asper, era, erum

трудный; горький

at

но, же

ater, atra, atrum

черный

atque = ac

и также, а также

atrium, i n

атрий

attentus, a, um

внимательный

audax, audax, audax, gen: audacis

смелый

audeo, ausus sum, audêre 2

сметь

audio, audîvi, audîtum 4

слышать

aurum, i m

золото

aut

или

autem

но, же

autumnus, i m

осень

auxilium, i n

помощь

avarus, a, um

алчный

avarus, i m

скупец, жмот

avis, avis f

птица

 

B

baculum, i n; baculus, i m

трость

barba, ae f

борода

beâtus, a, um

счастливый

bellum, i n

война

beneficium, i n

благодеяние

benigne

ласково, любезно

bestia, ae f

зверь

bibliothecarius, i m

библиотекарь

bibo, bibi, --, 3

пить

bis

дважды

bonitas, bonitâtis f

добро

bonus, a, um

хороший

bracchium, i n

рука

brevis, brevis, breve

краткий

brevitas, brevitâtis f

краткость

 

C

caelum, i n

небо

caeruleus, a, um

голубой

candidus, a, um

белоснежный

canis, canis m,f

собака

canto, cantâvi, cantâtum 1

петь

capio, cêpi, captum 3

хватать

caput, capitis n

голова

caritas, caritâtis f

дороговизна; любовь, почет

carmen, carminis, n

песня

carus, a, um

дорогой

casa, ae f

дом

casus, us m

случай

causa, ae f

причина

cedo, cessi, cessum 3

идти

celebro, celebrâvi, celebrâtum 1

прославлять

celer, celeris, celere

быстрый

celeriter

быстро

certus,a, um

верный

charta ae f

карта; открытка

circum + Acc

вокруг

cito

быстро

citra + Acc

с этой стороны

civis, civis m,f

гражданин

civitas, civitâtis f

государство

clamo, clamâvi, clamâtum 1

кричать

clarus, a, um

славный

co-gnosco, gnôvi, gnitum 3

знать

colo, colui, cultum 3

возделывать; почитать

color, colôris m

цвет

commodus, a, um

удобный

comparo, parâvi, paratum 1

сравнивать

com-prehendo, prehendi, prehensum

понимать

concordia, ae f

согласие

con-do, dido, ditum 3

основывать

con-firmo, firmâvi, firmâtum 1

укреплять

con-sto, stiti, – 3

состоять

con-tineo, tinui, tentum 3

сдерживать

contra + Acc

против

copia, ae f

изобилие

coqua, ae f

повариха

cor, cordis n

сердце

corpus, corporis n

тело

cotidie

ежедневно

cras

завтра

credo, credidi, creditum 3

верить

creo, creâvi, creâtum 1

создавать

cubiculum, i n

спальня

I cum + Abl

предл. с, вместе

II cum

союз. когда, в то время как

cum....tum

как...как

cupio, cupîvi, cupîtum 3

желать

cur

почему

curo, curâvi, curâtum 1

лечить

curro, cucurri, cursum 3

бежать

custodio, custodîvi, custodîtum 4

охранять

 

D

de+ Abl

от, из; о

dea, ae f

богиня

debeo, debui, debitum 2

быть должным

debilis, debilis, debile

слабый

defendo, defendi, defensum 3

защищать

deinde

затем

deleo, delêvi, delêtum 2

разрушать

denique

наконец

dens, dentis m

зуб

descendo, scendi, scensum 3

спускаться

de-spero, sperâvi, sperâtum 1

отчаиваться

destino, destinâvi, destinâtum 1

предназначать

desum, fui, --, esse

не хватать

deus, i m

бог

dexter, dextra, dextrum

правый

dico, dixi, dictum 3

говорить

dies, diêi m

день

difficilis, difficilis, difficile

трудный

dignus, a, um

достойный

diligentia, ae f

усердие

diligo, dilexi, dilectum 3

любить, почитать

discipulus, i m

ученик

disco, didici, – , 3

учиться

disputo, disputâvi, disputâtum 1

рассуждать, спорить

diu

долго

dives, dives, dives, gen: divitis

богатый

do, dedi, datum, dare 1

дать

doceo, docui, doctum, 2

учить

dolor, dolôris m

боль, горе

domus, us f

дом

donec

пока, до тех пор пока

dono, donâvi, donâtum 1

дать

dormio, dormîvi, dormîtum 4

спать

dubius, a, um

сомнительный

duco, duxi, ductum 3

вести

dulcis, dulcis, dulce

сладкий, милый

dum

пока

 

E

e, ex

из, от, со времени

ecce

вот

edo, edi, esum, edere (esse)

есть

educo, educâvi, educâtum 1

воспитывать

ef-ficio, effêci, effectum 3

совершать

ego

я

emendo, emendâvi, emendâtum 1

справлять

emergo, mersi, mersum 3

возникать

emo, emi, emptum 3

покупать

enim

ибо

eo, ii, itum, ire

идти

epistula, ae f

письмо

ergo

следовательно

erro, errâvi, errâtum 1

ошибаться

erudio, erudîvi, erudîtum 4

просвещать

etiam, etiamsi

даже, даже если

exceptio, exceptiônis f

исключение

exemplar, exemplâris n

пример

exersitus, us m

войско

ex-igo, êgi, actum 3

изгонять

existimo, existimâvi, existimâtum 1

судить

expôno, posui, positum 3

выставлять

ex-specto, spectâvi, spectâtum 1

ожидать

extra

за, вне

 

F

faber, fabri m

ремесленник

fabula, ae f

сказка, история

facilis, facilis, facile

легкий

facio, fêci, factum 3

делать

fallo, fefelli, falsum 3

ошибаться

fama, ae f

молва

familia, ae f

семья

fateor, fassus sum, fatêri 2

признаваться

felix, felix, felix gen: felicis

счастливый

femina, ae f

женщина

fenestra, ae f

окно

fero, tuli, lâtum, ferre

нести

ferrum, i n

железо

festîno, festinâvi, festinâtum 1

торопиться

festus, a, um

праздничный

fidêlis, fedêlis, fidêle

верный

fides, fidei f

вера

filia, ae f

дочь

filius, i m

сын

finio, finîvi, finîtum 4

кончать

finis, finis m

конец

fio, factus sum fieri

становиться, делаться

firmo, firmâvi, firmâtum 1

укреплять

fleo, flêvi, flêtum 2

плакать

flos, floris m

цветок

fluvius, i m

река

folium, i n

лист

fons, fontis m

источник

formo, formâvi, formâtum 1

формировать

forte

случайно

fortis, fortis, forte

сильный

fortuna, ae f

судьба

forum, i n

форум, площадь

frater, fratris m

брат

frigus, frigosis n

холод

frustra

напрасно

fugio, fûgi, fugitum 3

убегать

fulmen, fulminis n

молния

fundo, fundâvi, fundâtum 1

основывать

futûrus 

будущий

 

G

gaudeo, gavîsus sum, gaudêre 2

радоваться

gemma, ae f

камень, украшение

gens, gentis f

род, народ

genus, generis n

род, происхождение

gloria, ae f

слава

gradus, us m

степень

grandis, grandis, grande

большой; пожилой

gratia, ae f

благодарность

gratus, a, um

милый; благодарный

gravis, gravis, grave

тяжелый, суровый

gravitas, gravitâtis f

тяжесть

 

 

 

H

habeo, habui, habitum 2

иметь

habito, habitâvi, habitâtum 1

обитать

haud

не, совсем не

herba, ae f

трава

heri

вчера

I hîc

здесь

II hic, haec, hoc

этот, эта, это; он, она, оно

hiems, hiemis f; hieme

зима; зимой

hodie

сегодня

homo, hominis m

человек

honestus, a, um

честный

honor, honôris m

честь

hora, ae f

час

horrendus, a, um

ужасный

hortus, i m

сад

hospes, hospitis m,f

хозяин

hostis, hostis   m

враг

huc

сюда

humânus, a, um

человеческий

humilis, humilis, humile

низкий; скромный

humus, i f; humi

земля; на земле

 

 

 

I

iaceo, iacui, – , 2

лежать

iacio, ieci, iactum 3

бросать

iam

уже

ianua, ae f

дверь

ibi

где

idem, eadem, idem

тот же. та же. то же

igitur

итак

ignavia, ae f

праздность

ignis, ignis m

огонь

ille, illa, illud

тот, та, то; он, она, оно

illustro, illustrâvi, illustrâtum 1

освещать

imâgo, imaginis f

образ, изображение

imitatio, imitatiônis f

подражание

imitor, imitâtus sum imitâri 1

подражать

immundus, a, um

нечистый

impero, imperâvi, imperâtum 1

приказывать

im-pleo, plêvi, plêtum 2

наполнять

im-probus, a, um

негодный, бесчестный

in

1. с Acc. на вопрос куда: в, на

 

2. с Abl. на вопрос где: в, на, среди

incipio, cêpi, ceptum 3

начинать

incola, ae m f

житель

inde

оттуда, затем

indico, indicâvi, indicâtum 1

указывать

indignâtus, a, um

возмущенный

in-duo, indui, indûtum 3

надевать

infans, infantis m

ребенок

ingens, ingens, ingens; gen: ingentis

огромный

initium, i n

начало

in-iuria, ae f

несправедливость

in-opia, ae f

бедность

inquam, inquit

говорить (недостаточный глагол)

inquîro, inquisîvi, inquisîtum 3

спрашивать

insipiens, gen: insipientis

неразумный

insula, ae f

остров

insum, fui, – , esse

быть внутри

intactus, a, um

нетронутый, целый

intellego, intellexi, intellectum 3

понимать

inter

среди

interdum

иногда

interea

между тем

inter-ficio, fêci, fectum 3

убивать

inter-rogo, rogâvi, rogâtum 1

спрашивать

inter-sum, fui, – , esse

принимать участие

intro, intrâvi, intrâtum 1

входить

invenio, vêni, ventum 4

находить

invidia, ae f

зависть

invîto, invitâvi, invitâtum 1

приглашать

iocus, i m

шутка

ipse, ipsa, ipsum

сам, самый

ira, irae f

гнев

ir-rideo, rîsi, rîsum 2

подшучивать

irritatio, irritatiônis f

раздражение

is, ea, id

этот, эта. это

iste, ista, istud

этот, вот этот

ita; itaque

итак

iter, itineris n

путь

iubeo, iussi, iussum 2

приказывать

iucundus, a, um

приятный

iudico, iudicâvi, iudicâtum 1

судить, считать

ius, iuris n

закон

I iuvenis, iuvenis, iuvene

юный

II iuveis, iuvenis m,f

юноша, девушка

iuvo, iuvi, iutum 1

помогать

 

L

labor, labôris m

работа, труд

labor, lapsus sum, labi 3

скользить, падать

labôro, laborâvi, laborâtum 1

работать

lac, lactis n

молоко

lacrima, ae f

слеза

lacus, i m

озеро

laetus, a, um

радостный

lamento, lamentâvi, lamentâtum 1

жаловаться

latus, a, um

широкий

laudo, laudâvi, laudâtum 1

хвалить

lavo, lavi, lautum 1

мыть

lectio, lectionis f

чтение, урок

legâtus, i m

легат, посол

lego, lêgi, lectum 3

говорить

lente

медленно

lepidus, a, um

изящный

levis, levis, leve

легкий

lex, legis f

закон

libenter

охотно

liber, libri m

книга

liber, libera, liberum

свободный

liberi, liberôrum m

дети

libero, liberâvi, liberâtum 1

освобождать

libertas, libertâtis f

свобода

licens, gen: licentis

вольный

lilium, i n

лилия

lingua, ae f

язык

linquo, linqui, – , 3

оставлять

lis, litis f

спор, тяжба

litigo, litigâvi, litigâtum 1

спорить, ссориться

littera, ae f; litterae, litterârum f

буква; литература, письменность

loco, locâvi, locâtum 1

помещать, размещать

locus, i m

место

longus, a, um

длинный

loquor, locûtus sum, loqui 3

говорить

ludo, lisi, lusum 3

играть

ludus, i m

игра; школа

luna, ae f

луна

lupus, i m

волк

lux, lucis f

свет

luxiriôus, a, um

роскошный

 

M

maestus, a, um

печальный

magis

более, больше

magister, i m

наставник

magistra, ae f

наставница

magnus, a, um

большой

maior, maior, maius

больший (срав. степ.)

malo, maui, – , malle

предпочитать

malus, a, um

злой

maneo, mansi, mansum 3

оставаться

manus, us f

рука

mare, maris n

море

marîtus, i m

муж

mater, matris f

мать

matrôna, ae f

женщина

maximus, a, um

наибольший

medicamentum, i n

лекарство

medicîna, ae f

наука медицины

medicus, i n

врач

melior, melior, melius

лучший

memini, meminisse; memento

помнить

memoria, ae f

память

mendax, mendâcis

лживый

mens, mentis f

ум, разумение

mensa, ae f

стол

mensis, mensis m

месяц

mentior, mentîtus sum, mentîri 4

лгать

meus, mea, meum

мой, моя, мое

mihi

мне

miles, militis m

воин

mille; milia

тысяча; тысячи

minime

менее всего

minuo, minui, minûtum 3

уменьшать

miror, mirâtus sum, mirâri 1

удивляться

mirus, a, um

удивительный

miser, misera, miserum

маленький; несчастный

mitto, misi, missum 3

посылать

mobilis, mobilis, mobile

подвижный

moderâtus, a, um

умеренный

modo

недавно

modus, modi m

образ, способ

molestia, ae f

неприятность, огорчение

mollis, mollis, molle

мягкий

moneo, monui, monitum 2

уговаривать, предостерегать

mons, montis m

гора

monstro, monstrâvi, monstrâtum 1

показывать

mora, ae f

промедление

morbus, i m

болезнь

morior, mortuus sum, mori; moritûrus

умирать

morôsus, a, um

своенравный

mors, mortis f

смерть

mortâlis, mortâlis, mortâle

смертный, смертельный

mos, moris m

обычай

moveo, môvi, môtum 2

двигать

mox

вскоре

mulier, mulieris f

женщина

multitûdo, multitûdinis f

множество

multus, a, um

многий

murus, i m

стена

mus, muris m

мышь

mutabilis, mutabilis, mutabile

изменчивый

muto, mutâvi, mutâtum 1

менять

mutus, a, um

немой

 

N

nam

ибо, ведь

narro, narrâvi, narrâtum 1

рассказывать

nascor, natus sum, nasci 3

рождаться

natûra, ae f

природа

nauta, ae m

моряк

navis, navis f

корабль

-ne

вопросительная частица: ли, разве

ne

(1) отрицательная частица, употр. с конъюнктивом не,

(2) союз чтобы не

nec = neque

и не

necessarius, a, um

необходимый

neco, necâvi, necâtum 1

убивать

neglego, neglexi, neglectum 3

пренебрегать

nego, negâvi, negâtum 1

отрицать

nemo

никто

nequeo, nequîvi, nequîtum, nequîre

не быть в состоянии

ne-scio, nescîvi, nescîtum 4

не знать

neuter, neutra, neutrum

ни один (из двух)

neve

и чтобы не

ni, nisi

если не, если бы не; кроме

niger, nigra, nigrum

черный

nihil = nil

ничто

nimis

слишком

nix, nivis f

снег

nobilis, nobilis, nobile

знатный

noceo, nocui, nocitum 2

вредить

nomen, nominis n

имя

nomino, nominâvi, nominâtum 1

именовать

non

не, нет

nondum

еще не

nonne

неужели не, не ли

nonnullus, a, um

некоторый

nos

мы

noster, nostra, nostrum

наш

noto, notâvi, notâtum 1

отмечать

notus, a, um

известный

novus, a, um

новый

nox, noctis f

ночь

nubes, nubis f

облако

nudus, a, um

голый

nullus, a, um

никакой

num

разве

numerus, i m

число

numquam

никогда

nunc

теперь

nuntio, nuntiâvi, nuntiâtum 1

извещать

nuptiae, nuptiârum f

свадьба

nutrio, nutrîvi, nutrîtum 4

кормить

nux, nucis f

орех

 

O

ob + Acc.

из-за, по причине

obliviscor, oblîtus sum, oblivisci 3

забывать (кого + дат.)

obscûrus, a, um

темный

ob-sum, fui, – ,esse

противодействовать

obtempero, obtemperâvi, obtemperâtum

повиноваться

oc-cido, cidi, câsum 3

падать, случаться

oc-cîdo, cîdi, cîsum 3

убивать

occupo, occupâvi, occupâtum 1

захватывать

oculus, i m

глаз

odium, i n

ненависть

olim

когда-то

omnîmo

вообще

omnis, omnis, omne

весь

oportet, oportuit, oportêre 3

нужно, следует (только третье лицо)

oppidum, i n

город

optimus, a, um

лучший

opulentus, a, um

богатый

opus, operis n

работа; произведение

oratio, oratiônis f

речь

orâtor, oratôris m

оратор

ornamentum, i n

украшение

ornâtus, us m

украшенный

orno, ornâvi, ornâtum 1

украшать

oro, orâvi, orâtum 1

говорить, просить

os, oris n

рот

os, ossis n

кость

ostendo, ostendi, ostentum 3

показывать

ostium, i n

вход

ovis, ovis f

овца

ovum, i n

яйцо

 

P

paedagôgus, i m

педагог

parcus, a, um

бережливый

parens, parentis m, f; parentes

родитель (отец, мать); родители

pareo, parui, – , 2

подчиняться

pario, peperi, partum 3

рождать

paro, parâvi, parâtum 1

готовить

pars, partis f

часть

parvus, a, um

маленький

pastor, pastôris m

пастух

pateo, patui, --, 2

быть открытым

pater, patris m

отец

patiens, gen: patientis

терпеливый

patior, passus sum, pati 3

терпеть

patria, ae f

родина

paulum = paulo

мало, немного

pauper, gen: pauperis

бедный

pax, pacis f

мир

pecunia, ae f

деньги

peior, peior, peius

худший, хуже

per + Acc.

через, по

perigrînus, a, um

иноземный

per-fundo, fûdi, fûssum 3

обливать

periculum, i n

опасность

perîtus, a, um

опытный

perpetuus, a, um

постоянный

per-sevêro, severâvi, severâtum 1

упорствовать

pes, pedis m

нога

pessimus, a, um

наихудший

peto, petîvi, petîtum 3

просить, искать

pietas, pietâtis f

благочестие

piger, pigra, pigrum

ленивый

pius, a, um

набожный

placeo, placui, placitum 2

нравиться; постановлять

plaga, ae f

удар

planta, ae f

растение

plausus, us m

рукоплескание

plerumque

преимущественно

plures, plures, plure

более многочисленные, многие

plurimus, a, um

величайший

pluvia, ae f

дождь

poena, ae f

наказание

poêta, ae m

поэт

pono, posui, positum 3

класть

populus, i m

народ

porta, ae f

ворота

porto, portâvi, portâtum 1

нести

pos-sum, potui, – , posse

быть в силах, мочь

post + Acc.

за, после

postea

потом

postquam

после того как, впоследствии

postulo, postulâvi, postulâtum 1

требовать

potestas, potestâtis f

сила

poto, potâvi, potum 1

пить

prae + Abl.

перед, впереди

praebeo, praebui, praebitum 2

давать

praecipio, cêpi, ceptum 3

предписывать, наставлять

praecipue

преимущественно

prae-pono, posui, positum 3

ставить вперед, предпочитать

praesens, gen: presentis

настоящий

praeter + Acc.

помимо, кроме

pretium, i n

цена

pridem

прежде, раньше

primus, a, um

первый

principium, i n

начало

prior, prior, prius

первый

privâtus, a, um

частный; лишенный

privo, privâvi, privâtum 1

лишать (чего-либо)

pro + Abl.

вперед, за

probo, probâvi, probâtum 1

ободрять, испытывать

procul

недалеко

pro-mitto, missi, missum 3

обещать

prope + Acc.

близ, рядом

propero, properâvi, properâtum 1

идти

propter

по причине

pro-sum, profui, – , prodesse

помогать

proverbium, i n

изречение

proximus, a, um

ближайший

prudentia, ae f

рассудительность

publicus, a, um

публичный

puella, ae f

девочка

puer, pueri m

мальчик

pugno, pugnâvi, pugnâtum 1

сражаться

pulcher, pulchra, pulchrum

красивый

punio, punîvi, punîtum 4

наказывать

puto, putâvi, putâtum 1

думать, считать

 

Q

quadratus

четырехугольный

quaero, quaesîvi, quaesîtum 4

спрашивать

quaeso

прошу, пожалуйста

qualis, qualis, quale

какой

quam

как, насколько

quamdiu

как долго

quamquam

хотя, несмотря на то что

quantum=quanto

сколько

quantus, a, um

какой

-que

и

qui, quae, quod

который, какой

quia

потому что, так как

quidam, quaedam, quoddam

какой-то, некий

quidem

вероятно, действительно, в самом деле

quies, quiêtis f

покой

quiesco, quiêvi, quiêtum 3

отдыхать

quilibet, quaelibet, quodliet

каждый, любой

quis, quid

кто, что

quisque, quaeque, quidque

каждый

quisquis, quidquid

кто бы ни, что бы ни, всякий кто, все что

quivis, quaevis, quodvis

какой угодно

quo

куда

quod

что, потому что

quomodo

каким образом, как

quondam

когда-то, некогда

quoniam

так как, потому что

quoque

также, тоже

quot

сколько

quotiens

сколько раз

 

R

rapidus, a, um

быстрый

rapio, rapui, raptum 3

хватать

rarus, a, um

редкий

ratio, ratiônis f

расчет, мысль

recens, gen: recentis

свежий, недавний

recito, recitâvi, recitâtum 1

читать вслух, произносить

recte

правильно

rectus, a, um

прямой

re-fugio, fûgi, fugitum 3

убегать

regio, regiônis f

область

regno, regnâvi, regnâtum 1

править

regula, ae f

правило

remedium, i n

лекарство

reor, ratus sum, reri 2

считать, думать

re-paro, parâvi, parâtum 1

обновлять

repetitio, repetitiônis f

повторять

res, rei f

res gestae

res pulica

res secundae

вещь, дело, предмет

история, деяния, подвиги

государство, республика

благополучие, успех

respondeo, respondi, responsum 2

отвечать

reverentia, ae f

почет

rex, regis m

царь

rideo, risi, risum 2

смеяться

ritus, us m

ритуал

rixa, ae f

ссора

rogo, rogâvi, rogâtum 1

спрашивать

rosa, ae f

роза

rotundus, a, um

круглый

ruber, rubra, rubrum

красный

rus, ruris n

деревня

rusticus, a, um

деревенский

 

S

sacer, sacra, sacrum

священный

sacrificio, sacrificâvi, sacrificâtum 1

приносить жертву

saeculum, i n

век

saepe

часто

sal, salis m

соль

salio, salui, saltum 4

прыгать

salto, saltâvi, saltâtum 1

танцевать, прыгать

salus, salûtis f

благо, благополучие

salveo 2

быть здоровым, приветствовать

salvus, a, um

здоровый

sane

хорошо, верно

sano, sanâvi, sanâtum 1

исцелять

sanus, a, um

здоровый

sapiens, gen: sapientis

мудрый

sapientia, ae f

мудрость

sarcina, ae f

груз, бремя

satis = sat

достаточно

schola, ae f

школа

scientia, ae f

наука

scio, scivi (ii), scitum 4

знать

scribo, scripsi, scriptum 3

писать

secrêto

тайно

secundum + Acc.

по, согласно

secûris, secûris f

топор

sed

но

sedeo, sedi, sessum 2

сидеть

semel

однажды

semper

всегда

sempiternus

вечный

senectus, senectûtis f

старость

senex, senis m,f

старик, старуха

sententia, ae f

суждение

sentio, sensi, sensum 4

чувствовать, замечать

sepulcrum, i n

гробница

sequor, secûtus sum, sequi 3

следовать

serenus, a ,um

ясный

sermo, sermônis m

речь, беседа

sero

поздно

sertivus, servitûtis f

рабство

servo, servâvi, servâtum 1

служить

servus i m

раб

seu = sive; seu... seu

или; то ли... то ли

severitas, severitâtis f

строгость

sevêrus, a, um

строгий

si

если

sic; ut... sic

так; как ... так

signum, i n

знак

silentium, i n

тишина

silva, ae f

лес

simia, ae f

обезьяна

similis, similis, simile

похожий

simul

одновременно

simul, simulac

как только, лишь только

sine + Abl.

без

singulâris, singulâris, singulâre

единичный, исключительный

sinister, sinistra, sinistrum

левый

sitio, sitîvi (ii), sitîtum 4

жаждать

situs, a, um

расположенный

sive=seu

или

sobrietas, sobrietâtis f

трезвость

socius, i m

товарищ

sol, solis m

солнце

soleo, solutus sum, solêre 2

иметь обыкновение

solum; non solum, ...sed etiam

только; не только... но и

solus, a, um

один

somnus, i m

сон

sordidus, a, um

грязный

soror, sorôris f

сестра

sors, sortis f

жребий

spectâtor, spectatôris m

зритель

specto, spectâvi, spectâtum 1

смотреть

sperno, sprevi, spretum 3

пренебрегать

spero, sperâvi, sperâtum 1

надеяться

spes, spei f

надежда

spiritus, us m

дуновение, дух

splendidus, a, um

светлый

sponte

добровольно

statim

немедленно

statuo, statui, statûtum 3

устанавливать

status, us m

состояние

stella, ae f

звезда

stilus, i m

резец, стиль

sto, steti, statum 1

стоять

studeo, studui, – , 2

стараться; изучать

studiôse

старательно

studium, i n

старание; наука

stultitia, ae f

глупость

stultus, a, um

глупый

sub + Acc. et Abl.

под

subito

внезапно

sui

себя

sum, fui, – , esse

быть

summus, a, um

высший

sumo, sumpsi, sumptum 3

брать, принимать

super

над, наверху

superbus, a, um

высокомерный

super, superâvi, superâtum 1

превосходить

supervacuus, a, um

излишний

suprêmus, a, um

самый высокий

suspendo, pensi, pensum 3

вешать

suus, a, um

свой

 

T

tabella, ae f

дощечка

tablînum, i n

кабинет

tabula, ae f

доска, таблица

taceo, tacui, tacitum 2

молчать

talis, talis, tale

такой

tam

так, настолько

tamen

однако

tandem

наконец

tango, tetigi, tectum 3

трогать, касаться

temere

легкомысленно

tempero, temperâvi, temperâtum 1

овладевать

tempestas, tempestâtis f

время, погода; буря

templum, i n

храм

tempus, temporis n

время

teneo, tenui, tentum 2

держать

tenius, tenius, tenue

тонкий, утонченный

terra, ae f

земля

territo, territâvi, – , 1

пугать, сильно устрашать

timeo, timui, – , 2

бояться

timor, timôris m

страх

tolero, tolerâvi, tolerâtum 1

переносить

tot

столько

totiens

столько раз

totus, a, um

целый, весь

tra-do, didi, ditum 3

передавать

traho, traxi, tractum 3

тащить

tranquillitas, tranquillitâtis f

покой, тишина

trans+Acc

через, за

translatio, translatiônis f

перенос, перевод

tribuo, tribui, tribûtum 3

делить, присуждать

tristis, tristis, triste

печальный

tristia, ae f

печаль

tu

ты

tuba, ae f

труба

tum; cum... tum

тогда; как... так

tunica, ae f

туника

turbo, turâvi, turâtum 1

смешивать

turpis, turpis, turpe

безобразный, постыдный

turpiter

постыдно

tutus, a, um

безопасный

tuus, a, um

твой

ubi

где

ultimus, a, um

последний

ultra+Acc

за, по ту сторону

unda, ae f

волна

unde

откуда

unusquisque, unaquaeque,  unumquodque

каждый

urbs, urbis f

город

ursus, i m

медведь

usque

безостановочно, вплоть до

ut

как

ut

чтобы; как только

uter, utra, utrum

который (из двух)

uterque, utraque, utrumque

и тот и другой

utilis, utilis, utile

полезный

utinam

о, если бы

utor, usus sum, uti 3

употреблять

uva, ae f

виноград

uxor, uxôris f

жена

 

V

valde

очень

valeo, valui, – , 2

желать

varius, a, um

разнообразный

vasto, vastâvi, vastâtum 1

опустошать

vel

или

velut

словно как

vendo, vendidi, venditum 3

продавать

venio, vêni, ventum 4

приходить

ventus, i m

ветер

ver, veris n

весна

verbero, verberâvi, verberâtum 1

хлестать

verbum, i n

слово

vere

правдиво

verum, i n

правда

verum

тем не менее, но

verus, a, um

правдивый

verter, vestra, vestrum

ваш, ваша, ваше

vestimentum, i n

одежда

vestio, vestîvi, vestîtum 4

одевать

vestis, vestis f

одежда

vexo, vexâvi, vexâtum 1

беспокоить

via, viae f

путь

vicînus, a ,um

соседний

victor, victôris m

победитель

victoria, ae f

победа

victus, us m

пища

vicus, i m

село, деревня

video, vîdi, vîsum 2

видеть

vilis, vilis, ville

дрянной

villa, ae f

вилла

vinco, vici, victum 3

побеждать

vinum, i n

вино

viola, ae f

фиалка

vipera, ae f

змея

vir, viri m

муж, мужчина

virgo, virginis f

девушка

virtus, virtûtis f

доблесть

vis (acc. vim, abl. vi, plur. vim)

сила

visito, visitâvi, visitâtum 1

посещать

vita, ae f

жизнь

vitium, i n

порок

vito, vitâvi, vitâtum 1

избегать

vitupero, vituperâvi, vituperâtum 1

порицать

vivo, vixi, victum 3

жить

voco, vocâvi, vocâtum 1

звать

volo, volui, – , velle

желать

voluptas, voluptâtis f

удовольствие

vos

вы

vox, vocis f

голос

vulgâris, vulgâris, vulgâre

обыденный

vulgus, i n

простонародье

vulnus, vulneris n

рана